1 ‘‘Daha iyisini yapabileceğini
biliyorum.’’
Bu
cümle çocuğunuzun genel olarak motivasyonunu ve hevesini kırabilir. Onu motive
etmek yerine istemeden demotive edebilirsiniz. Ama McCready’e göre şu tip
cümlelerle daha iyi motivasyon sağlayabilirsiniz: ‘’Odanız temizleyip toplarsan
bahçeye oynamak için çıkabilirsin.’’ Ya da ‘’Daha fazla ders çalışınca notların
daha yüksek oluyor. Aferin sana!’’ gibi…
2 ‘’Bir dilim kek daha yemek
istediğinden emin misin?’’
McCready,
çocuklarla yemek konularının bir güç savaşına dönüşmemesi gerektiğine inanıyor.
‘’Benim oğlum yemek yemeyi sevmez’’ ya da ‘’Benim kızım tatlıya çok düşkün’’
gibi yorumları çocuklarınızın yanında yapmayın, çocuklarınıza etiket
yapıştırmayın. Ayrıca çocuğunuz kendini yediklerinden dolayı kötü hissetmemeli.
Eğer çocuğunuzun tatlı yemesini istemiyorsanız eve tatlı getirmeyin,
buzdolabınızı sağlıklı yiyeceklerle doldurun. Böylece ikinci kek dilimini
isteme şansı olmaz.
3
‘’Sen her zaman…’’ ya da ‘’Sen hiçbir zaman…’’
The A to Z Guide to Raising Happy, Confident Kids kitabının yazarı
psikoterapist Jenn Berman, PhD, ‘’Sen her zaman odanı dağınık bırakıyorsun’’ ya
da ‘’Sen hiçbir zaman odanı toplamıyorsun’’gibi cümlelerin çocuklarınıza
onların bu olumsuz davranışlarını perçinleyen birer etiket yapıştırmaktan başka
bir işe yaramadığını düşünüyor. Olumsuz ifadeler yerine daha yapıcı cümleler
kullanın. Mesela; ‘’Odanı dağınık bırakmaman için istersen
oyuncaklarını bu defa birlikte toplayalım’’ gibi.
4
‘’Neden kardeşin/ağabeyin/ablan gibi olamıyorsun?’’
Kardeşler doğanın gereği birbirleriyle rekabet içerisindedirler. Eğer
çocuklarınızı birbirleriyle kıyaslarsanız bu rekabeti kızıştırmış olursunuz. ‘’Ablan
senden daha iyi piyano çalıyor’’ derseniz, çocuğunuz asla elini piyanoya sürmek
istemeyecektir. Böylece çocuğunuz yeni bir aktiviteyi denemekten çekinecektir. McCready,
çocuklarınızı iyi oldukları alanlarda yüreklendirmeniz gerektiğini ve
kardeşleriyle asla kıyaslamamanız gerektiğini söylüyor.
5
‘’Ben sana demiştim…’’
Çocuğunuz hata yaptığında ‘’Ben sana demiştim!’’ derseniz, onun her zaman
hatalar yapan, işe yaramaz biri olduğunu söylüyor gibi olursunuz. Halbuki
olumsuz konuşmalar yapmak yerine olumlu ifadeler kullanırsanız çocuğunuza daha
faydalı olursunuz, diyor McCready. Mesela çocuğunuz okulda kötü not aldığı
zaman ona kızmak yerine, birlikte daha iyi notlar alabilmesi için neler
yapabilirsiniz diye oturup düşünmeyi deneyin.
6
‘’En iyi sen futbol oynuyorsun!’’
Çocuğunuza sürekli birşeyi en iyi yaptığını söylemek, onu yeni şeyler
denemekten korkmaya itebilir. Çünkü çocuğunuz başka bir aktivite yaparsa, o
alanda en iyi olamamak ve sizi hayal kırıklığına uğratmak korkusuna
kapılabilir. Bırakın çocuğunuz istediği aktiviyle ilgilensin; önemli
olan en iyi olmak değil, yaptığı aktiviteden keyif almasıdır.Tabii onu her
zaman motive edici sözler kullanabilirsiniz.
7
‘’Ağlamak sana hiç yakışmıyor!’’
Yapabileceğiniz en büyük hatalardan biri, çocuğunuzun duygularını ifade
etmesini engellemek olacaktır. ‘’Bunun için ağlanmaz!’’ ya da ‘’Niye
sinirleniyorsun ki?’’ gibi sorular, onun uzun vadede hislerini ifade
etmek yerine duygularını bastırmasına ve içine atmasına sebep olacaktır. Okulun
ilk gününden korkuyorsa, ona boşuna endişelendiğini söylemeyin çünkü o hem
korkmaya devam edecek hem de korktuğu için stres olacaktır. Çocuğunuzun
korkularına ve endişelerine doğal yaklaşın.
8
‘’Çünkü ben öyle olmasını istiyorum!’’
Dr. Berman’a göre, ‘’Ben istediğim için böyle olacak!’’ gibi sert ifadeler,
kontrolü tamamen elinizde tutmanızı sağlar ama çocuğunuzun gelişmekte olan
otonomisini ve kontrol duygusunu zedeler. Çocuğunuza istediğinizi yaptırmak için
bu tip ifadeler kullanmak yerine ona empatik bir şekilde yaklaşın. Örneğin,
‘’Büyükannenizi ziyaret etmek yerine sokakta arkadaşlarınızla oynamak
istiyorsunuz ama o sizi çok seviyor ve sizi çok özlemiş’’ gibi.
9
‘’Ali ile arkadaşlık etmesen keşke; onu gözüm hiç tutmuyor’’
Dr Berman, anne babalar çocuklarının bir arkadaşını sevmediklerini söyledikleri
zaman, o kişinin kıymete bindiğine inanıyor. Eğer çocuğunuzun dostlarından
birini sevmiyorsanız önce bunun sebebini düşünün. O kişinin tehlikeli bir tip
olduğunu düşünüyorsanız, çocuğunuzla aranızdaki diyalogu açık tutup ona
çaktırmadan arkadaşı ile neler yaptıkları konusunda sorular sorun ve fırsat
buldukça doğru ile yanlış arasındaki farklara değinin.
10
‘’O öyle yapılmaz! Dur ben yapayım…’’
Çocuğunuzdan masayı kurarken, havluları katlarken ya da arabanızı yıkarken
yardım isteyebilirsiniz. Ama asla bu konuda mükemmeliyetçi davranmayın.
Çocuğunuz hata yaparsa bunu onun suratına vurmayın veya ortalığı düzeltmek için
aceleci davranmayın. Aksine onu motive edin ve şu tip akılcı ifadeler kullanın:
‘’Bak, sana havluları katlarken nasıl kolay bir yol buldum göstereyim. Belki
senin de hoşuna gider.’’
*alıntı